وقایع کربلا در تسلیة المجالسکتاب تسلیة المجالس وزینة المجالس اثر سید محمد بن ابی طالب حسینی موسوی حائری کرکی (متوفای قرن دهم) می‌باشد. ۱ - پیشینه مؤلفنویسنده این کتاب از دانشوران گمنام قرن نهم و دهم است. از تاریخ ولادت و وفات او، اطلاع چندانی در دست نیست؛ اما در جایی از این کتاب، از زیارت مرقد شریف رسول خدا: در سال ۹۲۱ قمری یاد کرده است [۱]
حسینی، محمد بن ابی طالب، تسلیة المجالس و زینة المجالس، ج۱، ص۲۱۲، تحقیق فارس تبریزیان و حسون کریم.
و در جای دیگر از همین اثر، از کتاب دیگرش به نام السجع النفیس فی محاورة الغلام (الدلام) و ابلیس یاد کرده که به گفته آقابزرگ تهرانی، این کتاب در سال ۹۵۵ قمری نگاشته شده است. بنابراین زمان نگارش تسلیة المجالس پس از سال ۹۵۵ قمری است.۲ - تدوین کتاب مذکوراین کتاب در ده مجلس سامان یافته است که از این میان، مجلس اول (ج ۱، ص۵۳-۱۳۹) و مجلس پنجم تا دهم (ج ۲، ص۸۵-۵۴۸) درباره امام حسین (علیه‌السّلام) است. مجلس‌های دوم، سوم و چهارم، به ترتیب درباره پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) و امام حسن (علیه‌السّلام) است. بنابراین چون بیشتر این کتاب مربوط به امام حسین (علیه‌السّلام) است، به «مقتل الحسین نیز شهرت دارد. مؤلف، بدون تصریح به نام کتاب روضة الشهداء می‌گوید: «این اثر را همانند آن نگاشتم». اما با بررسی و مقایسه این نگاشته با روضه الشهداء، درمی یابیم که این اثر، نظم و تدوین روضه الشهدا را ندارد. البته از اندیشه و نگرشی که روضه الشهداء بر آن مبتنی است و بر اساس آن سامان یافته است، یعنی آمیخته شدن زندگی پیشوایان و اولیای الهی به بلا، تاثیر پذیرفته است. این کتاب یک اثر تاریخی_روایی است و در گزارش قیام کربلا ، کاملا متاثر از گزارش‌های مقتل الحسین خوارزمی می‌باشد و بسیاری از گزارش‌های آن را با اندکی تفاوت، آورده است. علامه مجلسی هم از این کتاب، بهره بسیاری در بحار الانوار برده است. ۲.۱ - مجالس مربوط به امام حسینمباحث مجالس مربوط به امام حسین (علیه‌السّلام) به قرار ذیل است: مجلس اول: در ستم‌هایی که بر امام حسین رفت و ثواب گریستن بر حضرت؛ مجلس پنجم: در فضایل و مناقب امام حسین (علیه‌السّلام) و روایات پیامبر درباره شهادت آن حضرت؛ مجلس ششم: خروج حضرت از مدینه و سکونت در مکه و فرستادن مسلم بن عقیل به کوفه؛ مجلس هفتم: حرکت امام به سوی کوفه و حوادث بین راه و رسیدن به کربلا تا شهادت حضرت و یارانش: مجلس هشتم: وقایع پس از عاشورا و بردن اسرا به کوفه و شام و خطبه‌های آنان؛ مجلس نهم: مباحث پراکنده‌ای از قبیل تعداد جراحات امام حسین، روایات مربوط به شهادت حضرت، پاداش شهادت، بیان موضع حاکمان بنی امیه و بنی عباس نسبت به قبر امام حسین (علیه‌السّلام) و قیام مختار؛ مجلس دهم: فضیلت و پاداش زیارت امام حسین (علیه‌السّلام). ۳ - پانویس۴ - منبعپیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۱۰۸_۱۰۹. رده‌های این صفحه : تاریخ زندگانی امام حسین | تاریخ نگاری | عاشورا در کتب تاریخی | مقتل پیشوایی | مقتل جامع سیدالشهداء | نهضت عاشورا
|